नागपूर, दि. 6 – राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठात आयोजित 108 व्या भारतीय विज्ञान काँग्रेसच्या चौथ्या दिवशी ‘भौतिक विज्ञानातील प्रगत संशोधन पद्धती’ यावर चर्चासत्र आयोजित करण्यात आले. येथील रसायशास्त्र विभागामध्ये हे चर्चासत्र पार पडले.
डॉ. (कु.)कमल सिंग, माजी कुलगुरु, एस.जी.बी.अमरावती विद्यापीठ अध्यक्षस्थानी होत्या. त्यांनी सांगितले की, सेन्सरची व्याख्या एक असे उपकरण म्हणून केली जाते जे विशिष्ट मापाच्या प्रतिसादात वापरण्या योग्य उत्पादन प्रदान करते. आऊटपुट हे विद्युत प्रमाण, ऑप्टिकल सिग्नल असू शकते आणि मोजलेले भौतिक प्रमाण, गुणधर्म किंवा स्थिती आहे जी मोजली जाते. सेन्सर तंत्रज्ञान १९६०च्या आसपास तयार केले गेले. सामान्यतः उपलब्ध नसलेल्या विद्युत पॅरामिटर्सना इलेक्ट्रॉनिक सुसंगत सिग्नलमध्ये रूपांतरित करण्यास सक्षम सेन्सर्सच्या अभावामुळे मूलभूत समस्या होती. त्याचबरोबर,सेन्सर तंत्रज्ञान आता आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध झाले आहे. विषारीपणा, रोग, सौंदर्याचा त्रास, मानसिक परिणाम किंवा पर्यावरणीय क्षय होण्यासाठी पर्यावरणाशी संवाद साधणारा वायू प्रदूषक म्हणून लेबल केला जातो. उद्योग, ऑटोमोबाईल आणि रासायनिक वनस्पतींमध्ये जीवाश्म इंधनाचे अमर्यादित ज्वलन हे स्त्रोत आहेत यावर त्यांनी चर्चा केली.
त्याचबरोबरच महासंचालक, वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषद, अनुसंध भवन, नवी दिल्ली येथील डॉ. शेखर मांडे यांनी क्षयरोग संशोधनातील बायोफिजिकल पद्धती वर माहिती दिली. डॉ. पंकज सचदेव, सहयोगी प्राध्यापक आणि भौतिकशास्त्र विभाग, प्रमुख IIT, इंदूर यांनीही सहभाग घेतला. एक्स-रे स्पेक्ट्रोस्कोपी आणि रेझोनंट इनलेस्टिक एक्स-रे स्कॅटरिंग (RIXS) या विषयावर त्यांनी चर्चा केली. उपस्थित सर्व वक्त्यांचे डॉ (कु.)कमल सिंग यांच्या हस्ते सत्कार करण्यात आले. सूत्रसंचालन प्रा.शिखा गुप्ता यांनी तर आभार डॉ. पायल ठवरे यांनी मानले.
000000
